Sử dụng công nghệ 3D để cắt bỏ khối U trong tim tại bệnh viện E

U nhầy được xem là một trong những bệnh lành tính xuất phát ở tim. Tuy nhiên, những biến chứng mà u nhầy đem lại là cực kỳ nguy hiểm chính vì vậy cần phải sớm cắt bỏ. Việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào y học đang dần phổ biến ở các bệnh viện ở Việt Nam hiện nay. Mới đây, các bác sỹ ở bệnh viện E đã thành công trong việc sử dụng công nghệ 3D để phẫu thuật cắt bỏ khối u nhầy trong buồng tim. Việc này cũng được xem như là bước tiến mới trong nền y học Việt Nam. Để hiểu thêm về việc sử dụng công nghệ 3D trong việc phẫu thuật nội soi tim, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết dưới đây.

Sử dụng loại bỏ khối u nhầy bằng công nghệ 3D

Bệnh nhân N.T.H, nữ, 56 tuổi (Nghệ An), nhập viện trong tình trạng khó thở, đau ngực. Qua thăm khám phát hiện có khối u nhầy kích thước 6cm di động. Nó rất nguy hiểm trong buồng tâm nhĩ trái, lấp một phần lỗ van chính. Ngay lập tức các bác sĩ tiến hành phẫu thuật lấy khối u ra khỏi buồng tim cho người bệnh. Sau ca mổ kéo dài hơn 3h đồng hồ, toàn bộ khối u với phần vách tim diện u bám đã được cắt bỏ; vá lại vách tim bằng vật liệu thay thế.

Điều đáng nói ở đây bệnh nhân đã được mổ theo phương pháp mổ nội soi với công nghệ 3D: chỉ qua các trocars nhỏ ≤ 1,2cm đục xuyên qua thành ngực, với hệ thống nội soi camera 3D. Đây là phương pháp mổ tim ít xâm lấn nhất hiện nay được thực hiện tại nước ta. Người bệnh đã tỉnh táo, tự thở chỉ sau vài giờ phẫu thuật. Đến nay sau mổ 6 ngày, bệnh nhân đã có thể xuất viện.

TS. BS Nguyễn Công Hựu – Phó Giám đốc Bệnh E, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim Mạch và Lồng ngực. Ông là người trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật nội soi 3D chia sẻ: Phương pháp mổ này không chỉ có tính thẩm mỹ. Mà còn giúp bệnh nhân quay trở lại các sinh hoạt đời thường nhanh hơn. Tuy nhiên đòi hỏi phẫu thuật viên phải có kinh nghiệm và thành thạo các kỹ thuật. Khi phẫu thuật phải khéo léo không để vỡ khối u. Vì nếu khối u vỡ các mảnh vỡ bắn ra sẽ làm tắc mạch ngoại vi; mạch não và có nguy cơ tái phát. Phải làm sao loại bỏ hoàn toàn được khối u mà không làm ảnh hưởng đến cấu trúc tim.

Khối u nhầy nguy hiểm như thế nào?

TS. BS Nguyễn Công Hựu cho biết: U nhầy là khối u lành tính, chiếm khoảng 50% các khối u nguyên phát ở tim, vị trí thường gặp nhất trong buồng tâm nhĩ trái (khoảng 75-80%), u gặp nhiều ở nữ hơn nam, độ tuổi hay gặp nhất 30-60 tuổi. Khoảng 75% u nhầy ở tim là đơn độc, vị trí thường gặp nhất là ở trong nhĩ trái, dính vào vách liên nhĩ gần lỗ bầu dục. U nhầy tim mọc ra từ bề mặt nội mạc tim ở bất kỳ vị trí nào nên có thể gặp ở những buồng tim khác hay trên van tim.

Biểu hiện lâm sàng của khối u: Các triệu chứng do tắc nghẽn trong buồng tim (biểu hiện khó thở, hồi hộp trống ngực, tức ngực…), các biến chứng tắc mạch do mảnh u vỡ theo dòng máu từ tim ra ngoài gây tắc mạch các cơ quan (não, tạng, chi). Có thể có triệu chứng viêm hệ thống do phản ứng kháng nguyên – kháng thể (sốt nhẹ, đau mỏi các khớp, máu lắng tăng…). Trong thực tế, biểu hiện lâm sàng đa dạng, đôi khi nghèo nàn cả về cơ năng lẫn thực thể do đó rất dễ bỏ qua khi thăm khám. Nhiều trường hợp người bệnh không có triệu chứng, hoặc thoáng qua không để lại dấu ấn gì, được phát hiện tình cờ bằng siêu âm tim.

Nói về sự nguy hiểm của khối u, theo TS. Hựu, khối u di động theo nhịp co bóp của quả tim, những khối u có cuống dài di động gây lấp kín lỗ van tim hoặc mảnh u vỡ gây tắc động mạch vành làm ngừng tim đột ngột là nguyên nhân đột tử. Biến chứng thuyên tắc mạch não, mạch tạng trong ổ bụng, mạch chi để lại những hậu quả nặng nề..

Những ưu điểm vượt trội của phẫu thuật nội soi tim bằng công nghệ 3D

Tăng tỉ lệ an toàn cho ca mổ

TS. BS Nguyễn Công Hựu chia sẻ. Phương pháp mổ nội soi ứng dụng công nghệ 3D có nhiều ưu thế vượt trội. Với phương pháp mổ truyền thống, các bác sĩ sẽ mở dọc toàn bộ xương ức; đường mổ dài giữa ngực chừng 15-20cm; thiết lập hệ thống tim phổi nhân tạo; làm tim ngừng hoạt động, mở vào buồng tim cắt bỏ toàn bộ khối u. Nhiều trường hợp phải cắt bỏ cả phần thành; vách tim do khối u bám để lấy bỏ u triệt để tránh tái phát. Sau đó vá lại thành, vách tim bằng vật liệu thay thế.

Với hình ảnh nội soi 3D, hầu như vùng phẫu thuật được hiện lên rõ nét, sắc sảo trong tầm mắt của bác sĩ phẫu thuật. Nó giúp bác sĩ nhìn rõ các bộ phận khuất ở khu vực sâu, bên trong. Từ đó loại bỏ khối u dễ dàng, giảm nguy cơ để sót lại. Hình ảnh nội soi 3D rất thực, rất đẹp và rõ ràng. Bác sĩ cảm giác như được nhìn trực tiếp vùng phẫu thuật; “với tay là tới” như phẫu thuật hở thông thường. Nhờ đó, giúp cuộc mổ nhanh, chính xác hơn, an toàn hơn cho bệnh nhân.

Vết mổ có tính thẩm mỹ hơn phương pháp truyền thống

Đến nay, với sự phát triển của y học hiện đại, việc phẫu thuật lấy u nhầy trong buồng tim khá an toàn. Tuy nhiên phương pháp vẫn tồn tại nhược điểm nhỏ là để lại sẹo mổ dài giữa ngực. Nó ảnh hưởng đến thẩm mỹ, nhất là khối u lại hay gặp ở nữ giới. Việc ứng dụng mổ nội soi đã giúp khắc phục bớt nhược điểm này.

Với phương pháp mổ nội soi, toàn bộ các ống dẫn máu của hệ thống máy tim phổi nhân tạo. Và được đưa vào từ mạch máu ngoại vi qua da bởi các vết chích nhỏ, các dụng cụ mổ; được đưa qua các lỗ mở thành ngực tại các khoang liên sườn; tránh đường mổ truyền thống mở xương ức dọc dài giữa ngực. Phần lớn các kíp mổ nội soi hiện nay sử dụng đường mở 4-6cm cắt cơ liên sườn. Nhằm để thao tác phẫu thuật (được gọi là phương pháp nội soi hỗ trợ).

Với kỹ thuật mổ nội soi toàn bộ, phẫu thuật viên giảm thiểu tối đa đường rạch da cắt cơ, thay vì đường cắt cơ 4-6cm. Các thao tác phẫu thuật được thực hiện chỉ qua các trocars nhỏ ≤ 1,2cm đục qua da. Đây là phương pháp ít xâm lấn nhất, giảm tối đa các sang chấn phẫu thuật. Và giúp người bệnh nhanh hồi phục, đặc biệt đảm bảo tính thẩm mỹ cho nữ giới. Tuy nhiên, phương pháp đòi hỏi kíp phẫu thuật phải có kinh nghiệm; thành thạo kỹ thuật; được đào tạo bài bản trong thời gian dài hơn so với mổ mở thông thường.

Hình ảnh phẫu thuật sắc nét, việc phẫu thuật nội soi thuận lợi

Cho đến nay trong cả nước mới chỉ có kíp phẫu thuật của Trung tâm tim mạch bệnh viện E thực hiện thường quy phương pháp này. Nó không chỉ cho bệnh lý khối u trong tim mà nhiều bệnh lý tim mạch khác. Việc ứng dụng hệ thống nội soi với camera 3D vào trong mổ tim. Nó giúp hình ảnh phẫu thuật trở nên rõ nét, có chiều sâu không gian; phóng đại các chi tiết, làm rõ hơn các góc khuất giải phẫu. Và giúp cho các thao tác phẫu thuật trở nên thuận lợi, an toàn, rút ngắn thời gian mổ.

Việc mổ nội soi toàn bộ với công nghệ 3D lấy các khối u trong tim cũng rất ưu điểm trong việc thám sát các ngóc ngách (vốn chằng chịt bởi các cấu trúc giải phẫu trong các buồng tim). Tránh để sót các mảnh u mà phẫu thuật mở thông thường khó quan sát hết được.